Mam opory przed określeniem tego filmu mianem westernu. Niby posiada wszystkie atrybuty gatunku, jak również opowiada o "herosach" Dzikiego Zachodu, a jednak jego problematyka, a także sama fabuła mało przypominają klasyczne, spaghetti, czy nawet anty- westerny... Tak samo wzbraniałbym się przed nazwaniem "Buffalo Billa i Indian" filmem historycznym. Niby realia odtworzone są starannie, a i fabuła zdaje się podążać za faktami z przeszłości, ale z drugiej strony bohaterowie jakgdyby grają przed nami. Aktorzy mówią współczesnym językiem, a ich postacie mają świadomość nie różniącą się od naszej. Nie możemy mieć pewności, czy oglądamy film o XIX-wiecznej rewii, czy też film o XX-wiecznym cyrku, który bawi się w odtwarzanie XIX-wiecznej rewii...
Są to dość ciekawe zabiegi. Mało tego. Dla mnie – nie-Amerykanina, który nie może w pełni odczuć gryzącego i szyderczego aspektu obrazu – film ten ma przede wszystkim zupełnie oryginalny temat. Opowiada o człowieku, którego NIE MA. Klasyczny temat zagubienia wśród własnych masek osiągnął tutaj wręcz absurdalną skrajność. Buffalo Bill zdaje się dobrze wiedzieć kim jest, a jednocześnie zdawać sobie sprawę, że ten kim jest, to tylko nieistniejący, tandetny mit... Paul Newman z wielką determinacją i równie wielkim talentem stworzył tę odrażającą, ale też w niepojęty sposób pociągającą kreację.
Wydaje mi się, że są to bezsprzeczne atuty filmu. Jednocześnie od kina publicystycznego wolę kino artystyczne, od rewizjonistycznego – kreacyjne... Jakoś tak się stało, że "Buffalo Bill i Indianie" nie tyle mnie rozczarował, co do mnie nie trafił. Może po prostu zbyt lubię Dziki Zachód, by mógł podobać mi się tak krytyczny film na jego temat?
Niemniej uważam, że "Buffalo Billa..." warto zobaczyć – z kilku powodów, które wcześniej wymieniłem. Myślę, że może się spodobać przede wszystkim tym, którzy za westernem nie przepadają.